۱- اجازه رشد هیج گیاهی را در آبچکان نهال نباید داد چرا که گیاه شریک غذای آماده ی نهال میگردد و علاوه بر آن تعدادی از گیاهان مذکور سمومی از ریشه ان منتشر میگردد که مانع رشد نهال می گردد ویا بعضی از آنان میزبان انواع آفت ها بوده و غیر مستقیم پلی برای از بین بردن نهال هدف میگردند، خواه آن گیاه علف هرز باشد و یا سبزی یا کدو وغیره…
۲- در زمستان زمین دارای نهال نباید غرق آب گردد در صورت آب گرفتگی باید به هر صورت ممکن نسبت به تخلیه آبهای سطحی و یا کم کردن آبهای زیر زمینی که کمتر از۱/۵متر از سطح زمین فاصله داشته باشد نسبت به تخلیه آن اقدام و ریشه نهال را از خفگی نجات دهید. با خرید نهال در کرج اطمینان سلامت نهال را داشته باشید.
۳- سم پاشی :
۱-۳ سم پاشی عمومی:
از هفته اول اسفند حد اکثر تا آخر اسفند از روغن وولک ۱۵/۱۰۰۰ برای مرکبات (غیر نارنگی) و برای نارنگی ۲۰/۱۰۰۰ به صورت مهپاش اقدام می شود اگر نهال سابقه آلودگی نسبت به کنه و حشره داشته باشد می توان حسب مورد از کنه کش (هگزی تیازوکس) و یا ( انویدور) و حشره کش همراه روغن استفاده کرد . مرحله دوم سم پاشی معمولا تیر ماه است که در آن صورت باید از کنه کش و حشره کش و قارچ کش همراه صابون محلول به هنگام صبح زود یا غروب آفتاب به صورت مهپاش استفاده کرد. مرحله سوم ، اواخر شهریور در صورتی که نهال الودگی به کنه نداشته باشد از قارچ کش( اکسی کلرر مس) ۲/۱۰۰۰ یا ۵/۱۰۰۰ سم پاشی میگردد.
۲-۳ سم پاشی اختصاصی:
برای نهال های تا سن ۵ سال از هفته اول تیر ماه که معمولا دمای هوا بالاتر از ١٨ درجه سانتی میگردد, به محض مشاهده اولین خسارت پروانه مینوز به جوانه های تازه نهال باید مبارزه علیه آن را شروع وتا آخر شهریور ماه هفته ای یک بار به شرح ذیل ادامه داد:
سموم اختصاصی برای مبارزه عبارت اند از ابامکتین و یا کنفیدور همراه با تقویتی مناسب مثلا سبیست (۲/۱۰۰۰) و یا سولفات آمونیوم و یا اوره ۴/۱۰۰۰ استفاده میگردد. البته بهتر است از تقویتی به صورت یک هفته در میان به همراه سم پاشی استفاده می شود نکته مهم اینکه میتوان علاوه بر استفاده از تقویتی به شکل مذکور از محلول کود اوره ۴/۱۰۰۰ به صورت پاشش زیر نهال حد اقل هفته ای یک بار استفاده نمود.
تبصره؛ برای کود دهی به شکل مذکور و یا سم پاشی حتما باید گیاه سیراب باشد در غیر اینصورت حد اکثر تا ٢۴ ساعت بعد از سمپاشی سیرآب شود.
فرآیند کود دهی:
مرکبات برای رشد نیاز به کود شیمیایی و حیوانی دارند. بیشترین حجم نیاز کودی مرکبات از طریق زمینی در سه مرحله انجام می شود:
مرحله اول : آغاز بیداری گیاه تا قبل از گل دهی.
مرحله دوم: هنگامی که میوه به اندازه فندق شده است.
مرحله سوم : شش هفته پس از مرحله دوم.
میزان و نوع کود شیمیایی مورد نیاز : کود مورد نیاز مرکبات هفت نوع است که سه نوع آن بیشترین مصرف برای نهال را دارد که به این نوع کود ماکرو و چهار نوع دیگر مصرف کمتری دارد ولی به هر حال کمبود آن نیز اختلال در رشد کمی و کیفی گیاه ایجاد می نماید. لازم به یاد آوری است نیاز واقعی مرکبات به کود را نمی توان بدون توجه به شرایط آب و خاک و ترکیبات عناصر موجود در خاک و برگ به صورت فرمول واحد برای عموم نهال ها در نظر گرفت. ولی عموما نیاز مرکبات به هر یک از کود های (ماکرو ، میکرو ) متناسب با سن نهال و نوع کود به ازای هر سال سن ( حداکثر تا ١٠ سال) به شرح ذیل است:
ماکرو:
پتاسیم , سولفات پتاسیم ١٠٠ گرم -فسفر بیوفسفات طلایی ۵٠گرم
ازت : سولفات آمونیوم ١۵٠ گرم – اوره ١٠٠ گرم
میکرو :
سولفات منیزیم ۴٠گرم- سولفات روی٢٠گرم – سولفات منگنز ١۵ گرم
پس از محاسبه کود مورد نیاز یک درخت در مرحله اول کود دهی ۱/۳ کود ازت با کلیه کود های دیگر ( شش نوع کود باقیمانده) به صورت چالکود در آبچکان درخت دفن میکنیم و سپس ۱/۳کود ازت را در مرحله دوم کود دهی و ١/٣ باقیمانده را در محله سوم اقدام میکنیم.
آبچکان و چالکود چیست؟
خرید نهال در کرج / اگر یک نهال را مانند یک چتر باز در روز بارانی تصور نماییم دسته چتر به مثابه بدنه نهال یا درخت و زمین دور تا دور چتر که آب باران از آن
می چکد را آبچکان میگویند.
چاله ای به عمق سی تا چهل سانتی متر و با طول و عرض دلخواه در آبچکان درخت را چالکود مینامیم . متناسب با بزرگی و کوچکی آبچکان درخت ٢ تا ۴ چالکود برای دفع کود شیمیایی حفر میشود.
کود طبیعی با حیوانی برای مخلوط کردن کود حیوانی با شیمیایی لازم است به ازای هر ۵ سال سن درخت ٢٠ لیتر کود گاوی پوسیده با ١۵ لیتر کود گوسفندی و یا ١٠ لیتر کود مرغی استفاده می نماییم. باید توجه داشت تنها استفاده از کود شیمیایی ۶٠ درصد نیاز کودی گیاه را پوشش می دهد ولذا لازم است همراه کود شیمیایی از کود حیوانی به نسبت اعلام شده استفاده گردد.
نیاز آبی :
در فصل رویش گیاه برای رشد نیاز به آب دارد نیاز آبی مرکبات در شمال کشور معمولا از اوایل اردیبهشت شروع و تا اواسط شهریور ادامه می یابد ( برای مرکبات ۵ سال).
اما مرکبات با سن بیش از ۵ سال از خرداد تا پایان مرداد به صورت هر سه هفته یکبار کافی است.
با چه علایمی متوجه شویم که مرکبات نیاز به آب دارد؟
خرید نهال در کرج / اگر گودالی به ارتفاع ١۵ سانتی متر در نقاط آبچکان و خام عمق مربوطه را فشار دهیم چنانکه خاک مربوطه به شکل گلوله درآید, ثابت می شود که گیاه تشنه نیست. در غیر اینصورت ، پس از فشردن خاک بافت آن از حالت گلوله خارج می شود که نشان دهنده تشنگی گیاه است. آزمایش مذکور برای سن٢ سال می باشد. به ازای هر سال, ۵ سانتی متر به ارتفاع گودال اضافه می گردد تا حد اکثر تا ۶٠ سانتی متر
