نهال زرشک خوراکی

نام  : Barberry

بومی : خراسان، آذربایجان، گیلان ، مازندران، تهران و فارس

درختچه ای خاردار است به ارتفاع ۱ تا ۳ متر و دارای شاخه هایی شکننده. ارتفاع بعضی نمونه های آن در محیط های مساعد به ۶ متر نیز می رسد. گیاه یک پایه و گلهایش دو جنسی است یعنی هر گل هم اندامهای نر دارد و هم ماده. گل زرشک مرکب است و از قطعات ۳ تایی تشکیل شده است، که در دو ردیف حلقوی قرار گرفته اند. پرچم های زرشک ۶ عدد هستند که در ۲ ردیف ۳ تایی قرار می گیرند. برگهایش چرمی و فاقد استمات یا منقد در سطح بالایی است این برگها در بعضی واریته ها صاف و در برخی دندانه دار است. بوته زرشک خاردار است و خارهای آن از تبدیل برگ ها بوجود آمده اند که در محل اتصال خارها به شاخه پهن تر میشوند. دارای انواع وحشی و پرورش یافته جهت مصرف مواد غذایی و انواع زینتی میباشد. انواع وحشی در دامنه های جنوبی وشمال البرز تا فیروزکوه تا ارنگه و طالقانه و میانه و عمارلوی گیلان در بلندیهای ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ متری انتشار دارند. نوع پرورش یافته و بی دانه آن در بیرجند وقاینات کاشته میشود. که جهت چاشنی خوراک استفاده میشود. نوع زینتی با گلهای زرد رنگ وجود دارد که میوه هایش به رنگ زرد هستند و معمولاً به صورت درختچه در پارکها کاشته میشود.

انواع زرشک ها عبارتند از:

۱- Berberis crataegina جنگلی است و به صورت وحشی در دامنه های جنوبی البرز( از فیروزکوه تا ارنگه و طالقان و میانه بین ارتفاع ۱۰۰۰ تا ۲۸۰۰ متر انتشار دارد.) می روید .درختچه ای است به بلندی یک متر، درازای خار آن تا ۳ سانتی متر هم می رسد.

۲- B. integerrima بلندی آن تا ۳ متر هم میتواند برسد. بیشتر در شمال آذربایجان یعنی در اطراف خوی و قطور به صورت وحشی دیده میشود ولی در نواحی دیگر مثل منجیل تا زنجان اطراف کرج ( دره کرج، گچسر، ارنگه و شهر ستانک ،سیاه بیشه ، پل زنگوله) نیز وجود دارد.

۳- B . orientalis در جنوب خراسان در باغ ها به صورت اهلی و به منظور بهره برداری کشاورزی کاشته میشود.

۴- B.vulgoris ارتفاعش می تواند تا ۲٫۵ متر هم برسد و در شمال ایران و آذربایجان به صورت وحشی می روید.

آبیاری زرشک :

زرشک عملاً به آب وهوای کویری و خشک و گرم و پر آفتاب علاقه دارد ولی در چنین مناطقی کمبود شدید آب وجود دارد لذا حتماً باید بوسیله آبیاری مصنوعی کمبود جبران شود. مهمترین زمان آبیاری بوته های زرشک با بازشدن گلهایش شروع شده و تا هنگام برداشت محصول ادامه دارد. هرگاه در همین فاصله زمانی آب کافی و لازم به ریشه های گیاه نرسد میوه هایش پوک و خشک شده و در نتیجه مقدار محصول پایین می آید. سایر مواقع هم باید تا آنجا که ممکن باشد مثلاً هفته ای یکبار از آبیاری غفلت نکرده تا گیاه بتواند به رشد و زندگی عادیش ادامه داده و محصول کافی نیز بدهد.

آب و هوا مورد نیاز نهال زرشک :

زرشک به صورت وحشی در آب و هوای مرطوب و هوای خشک می روید ولی در آب و هوای خشک کویری رشد بهتری کرده و میوه زیادتر و خوشمزه تر می دهد البته در صورتیکه نیاز آبی آن بوسیله آبیاری برطرف شود نور آفتاب زیاد و گرمایی حدود ۳۵ درجه حتماً برایش لازم است .

خاک مورد نیاز نهال زرشک :

نهالستان/

زرشک معمولاً خاکهای شنی- رسی و سبک را به خاکهای سنگین رسی ترجیح میدهد ولی قادر است حتی در زمینهای سنگلاخی هم زندگی کرده و محصول بدهد. در جنگلهای شمال ایران درختچه های زرشک در زمینهای رسی رشد کرده و مقدار نسبتاً ناچیز میوه های زرشک هسته دار محصول می دهند ( بیشتر جهت تهیه آب زرشک و یا رب زرشک استفاده می شود) ارتفاع درختچه در این نقاط هم بندرت از ۵/۱ متر بلندتر می شود. زرشک در زمینهای اسیدی رشد کمی دارد و برعکس در زمینهای نسبتاً قلیایی هم رشد درختچه و هم محصولش خوب است بهترین PH برایش حدود ۷ تا ۸ است. لذا در زمینهای آهکی حاشیه های کویری در صورت وجود آب کافی برای آبیاری بخوبی رشد کرده و محصول می دهد.

برای خرید نهال زرشک خوراکی با نهالستان جلیلی درتماس باشید.