نهال گلابی ( نهالستان جلیلی )
مشخصات نهال گلابی:
اسم علمی درخت گلابی Pyrus communis است و به خانواده گلسرخیان تعلق دارد. این درخت بومی نواحی ساحلی و یا معتدله از نواحی غربی قاره اروپا، شمال آفریقا و نواحی مختلفی در سراسر آسیاست. نهال گلابی گونه ها و همچنین ارقام و انواع دو رگه مختلفی دارد که در اندازه درخت، شکل تاج، شکل و رنگ میوه و زمان رسیدن میوه تفاوت هایی دارند. P.communis که با نام عمومی گلابی اروپایی شناخته می شود متداول ترین گونه این گیاه در کشت و پرورش است و اغلب گلابی های موجود در بازار از این نوع هستند.. P. pyrifolia با نام گلابی آسیایی (چینی) شناخته میشود که میوه هایی تا حدودی گرد و شبیه سیب دارد و به همین دلیل گاهی با نام گلابی سیب شکل نیز معرفی می شود. P.serotina با نام گلابی شرقی شناخته میشود. P.ussuriensis که بومی سیبری است و با نام گلابی سیبریایی شناخته میشود که میوه هایی بدون مزه تولید می کند و بیشتر در مبحث پیوند زنی گلابی ها و به عنوان پایه کاربرد دارد.
درختان گلابی ارتفاع زیادی میگیرند و حتی از درختان سیب هم بزرگتر میشوند اما نمونه های درختچه ای و کوتاه قامت نیز در بین آنان وجود دارد. اکثر ارقام گلابی اروپایی (گلابی های موجود در بازار) شاخه هایی بدون خار دارند اما بر روی شاخه ی برخی از نمونه های این گیاه خارهای کوچکی مشاهده میشود. برگ های گلابی از لحاظ اندازه حدودا هم اندازه ی برگ سیب میباشند که حاشیه برگ ها میتواند کمی صاف و یا دندانه‌دار باشد.
نهالستان
گل های گلابی همزمان با برگ ها ظاهر میشوند و گل های سفید رنگ آن با 5 عدد گلبرگ در مجموعه هایی 8-7 تایی شکوفا میشوند. گل آذین گلابی از نوع دیهیم است و مکان شکل گیری گل ها نیز در شاخه های دو ساله است که این شاخه های دو ساله اصطلاحا سیخک یا اسپور نامیده میشوند و در نوک آنها گل دهی انجام میشود. اکثر نمونه ها و ارقام گلابی درختانی خود ناسازگار و دگر بارور هستند به بیان ساده تر گرده های یک گل توانایی باروری مادگی گل های همان درخت را به خوبی ندارند بنابراین لازم است که برای محصول دهی مناسب دو یا چند رقم مختلف گلابی در کنار هم کاشته شوند(همانند کاشت سیب)، تا محصول مناسبی بدست آید و با کاشت تنها یک درخت گلابی محصول خوبی تولید نخواهد شد. شکل میوه های گلابی نیز در گونه های مختلف این گیاه متفاوت است و شکل گرد و سیب مانند تا شکل گلابی شکل معمولی آن مشاهده شده است.
از لحاظ اقلیمی گلابی درختی است که درمناطق مختلف ایران ازمرطوب و نیمه مرطوب تا نیمه خشک و سردسیر کوهستانی کاشته میشود سرمای مورد نیاز گلابی برای اغلب ارقام بین 600 الی 1500 ساعت حرارت زیر 7 درجه سانتی گراد میباشد. گل های گلابی بعد از میوه های هسته دار باز میشود و به همین دلیل خطر سرمازدگی گل ها در این درخت كمتر است. گلابی در زمستان تا دمای 25- درجه سانتی گراد را تحـمل میكند ولی شكوفه های گل آن در 1- درجه سانتیگراد آسیب میبینند.
نیاز آبی گلابی در حد متوسط است و شرایط نامناسب رطوبت را تحمل میكند. خاك های شنی رسی و عمیق با تحت الارض نفوذ پذیر برای كشت گلابی مناسب اند. خاك های سنگین و خاك هایی باPH بالای 5/7 و آهكی برای این گیاه مناسب نیستند.
در هنگام کاشت نهال گلابی متناسب با بافت و ساختمان خاک باید گودال را آماده کرد. از اضافه کردن کودهای شیمیایی و یا دامی به داخل گودال کشت باید پرهیز کرد چون که ممکن است سبب سوختگی ریشه های جوان نهال ها گردد. استفاده از مقدار کمی کود گاوی کاملا پوسیده بصورت مخلوط با خاک در کف گودال در برخی خاک ها قابل توصیه است. در نقاطی كه باد منظم می وزد ، رشد پيوندك بايد رو به باد قرار داشته باشد تا از شكسته شدن گياه در اثر فشار باد جلوگيری گردد. همچنین باید مراقب بود که پیوندک حدود 10 سانتی متر بالاتر از سطح خاک قرار گیرد. در موقع کاشت نهال در زمین اصلی، هرس متعادل ریشه و تاج در رشد بهینه گیاه در سال های بعد تأثیر بسزایی دارد.
